Η κρίση του Covid-19 και τα μέτρα απαγόρευσης κατά της πανδημίας είναι βέβαιο ότι θα αφήσουν ένα ισχυρό «αποτύπωμα» στην κοινωνία, την οικονομία και την αγορά. Το γεγονός ότι επί περίπου δύο μήνες χάσαμε τη δεδομένη για όλους καθημερινότητα, όπως και βασικά δικαιώματά μας, συνταγματικά κατοχυρωμένα, δεν μπορεί παρά να μας προβληματίσει για τα όρια της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης, της αστυνόμευσης, όπως και το πότε και υπό ποιες συνθήκες «επιτρέπεται» η καταστρατήγησή τους.
Εν μέσω πανδημίας επανεκτιμούμε την έννοια τη κατανάλωσης, την αναγκαιότητα των υλικών αγαθών, την αξία του χρήματος, τη σημασία της αποταμίευσης, το πραγματικό κόστος ζωής, το γιατί τελικά δουλεύουμε, πόσες ώρες, με τι απολαβές, υπό ποιες συνθήκες και ποιος τελικά αποφασίζει πόσο θα δουλέψουμε, οι… άλλοι ή εμείς; Όντας αντιμέτωποι με τον Covid-19 αναθεωρούμε την έννοια της ήπιας, της φυσιολογικής καθημερινότητας, «ενθυμούμαστε» την πραγματική διάσταση των ανθρώπινων και κυρίως των οικογενειακών σχέσεων, τη σημασία της ανθρώπινης επαφής, που όπως έδειξαν οι μέρες αυτές αποτελεί τη σπουδαιότερη, βαθύτερη και «αποδοτικότερη επένδυση» για όλους μας.
Ο… εγκλεισμός μας στο σπίτι αναβαθμίζει την ισχύ της ανάγνωσης, της γνώσης, της απερίσπαστης και συνάμα «ελεύθερης» μελέτης σε χρόνους ανύπαρκτους μέχρι πρότινος, όπως και της φυσιολογικής «δόσης» ύπνου, αυτής που πραγματικά χρειάζεται ο οργανισμός μας και όχι αυτής που βιαίως αποφασίζουμε οι ίδιοι για τους εαυτούς μας ή που λανθασμένα νομίζουμε ότι μας επιβάλει η σκληρή, πιεστική, αγχωτική καθημερινότητα. Η πανδημία αναδεικνύει, με τον πλέον άδικο τρόπο, την αξία του υπέρτατου αγαθού, της Ζωής. Μας… θυμίζει ότι μπροστά της ωχριούν όλα τα υλικά στοιχεία, το ανελέητο κυνήγι του χρήματος, κάθε θυσία στο βωμό του κέρδους. Έννοιες όπως προϋπολογισμός, χρέος, ελλείμματα, δάνεια, μνημόνια, τρόικες, θεσμοί αποδεικνύονται όχι απλά… λίγες, αλλά κυριολεκτικά ανύπαρκτες.
Ο κορωνοϊός μας διδάσκει πως, ό,τι κτίζουμε πάνω στη λάμψη του χρήματος, στις δυνάμεις των αγορών, στα απρόσωπα χρηματιστήρια, μπορεί πολύ εύκολα να γκρεμιστεί, αρκεί να ταρακουνηθεί το «οικοδόμημα» της Ζωής, αρκεί να απειληθεί η υγεία μας. Μας διδάσκει ότι κοιτάζαμε λάθος, ότι η Ζωή είναι αυτή που μας «μεταφέρει» στο χρόνο κι όχι το χρήμα. Το χρήμα κι αν χαθεί, υπάρχουν τρόποι να… εφευρεθεί εκ νέου. Κάποιοι κόβουν νέο, άλλοι δημιουργούν «μηχανές αυτόματης παραγωγής» αξίας, ενώ πάντα υπάρχει κι η δημιουργική λογιστική σε επίπεδο εθνικών αγορών και λογαριασμών.
Οι έχοντες τη δύναμη των αποφάσεων ξεχνούν κανόνες και «πρέπει», καταργούν διαδικασίες και πρωτόκολλα, γράφουν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους δεσμεύσεις και συμφωνίες. Αρκούνται, θα λέγαμε υποχρεώνονται, να αναγνωρίσουν την αξία της Ζωής. Υποχρεώνονται να αποδεχθούν τη βασικότερη ιστορική συνθήκη: την ανθρώπινη ύπαρξη. Κι όσοι τόλμησαν να την αμφισβητήσουν, μέτρησαν νεκρούς. Τιμώρησαν τους λαούς τους με τον πλέον σκληρό και άδικο τρόπο. Τιμώρησαν όμως και τους ίδιους τους εαυτούς τους. Απαξιώθηκαν στις συνειδήσεις των λαών τους. Σκληρότερη τιμωρία από την εκλογική αποπομπή, όταν έλθει η ώρα τους, δεν θα μπορέσει να υπάρξει.
Στην εποχή του Covid-19 καταρρίφθηκαν πολλοί μύθοι. Για πόσο, ωστόσο, θα το θυμόμαστε;
