Την Κυριακή 12 Μαρτίου κυκλοφόρησε στο περιοδικό Κ της εφημερίδας Καθημερινή, αφιέρωμα των εκδόσεών μας με θέμα «Σύνταξη & Αποταμίευση». Αφιέρωμα δηλαδή μέσω του οποίου προσπαθήσαμε με απλά λόγια να εξηγήσουμε στους αναγνώστες τη μακροχρόνια αξία αυτών των προγραμμάτων και γιατί όλοι μας πρέπει να εξετάσουμε την πιθανότητα δημιουργίας ενός τέτοιου επενδυτικού προϊόντος για τα… «χρυσά μας χρόνια». Προφανώς, προκειμένου να γράψω με απλά λόγια όλα όσα πρέπει να γνωρίζει ο κόσμος, έπρεπε εγώ ο ίδιος να κατανοήσω την αρχιτεκτονική τους. Απευθύνθηκα λοιπόν σε στελέχη της αγοράς και ασφαλιστές που εμπιστεύομαι και γνωρίζω ότι έχουν εμπειρία στο αντικείμενο και ξεκίνησα εντατικά μαθήματα εισαγωγής στον κόσμο των unit linked και των συνταξιοδοτικών με εγγυημένες αποδόσεις.
Τι έμαθα και τι με προβλημάτισε από την έρευνα που έκανα;
Η πρώτη και βασική μου απορία ήταν πόσα από αυτά τα συμβόλαια που συνάπτονται φτάνουν στη λήξη τους. Πόσοι ασφαλισμένοι δηλαδή δεν μπαίνουν στον πειρασμό είτε από ανάγκη είτε από ανυπομονησία, να εξαγοράσουν το συμβόλαιό τους πριν τη λήξη τους. Κάποιοι ασφαλιστές που κάνουν αυτή τη δουλειά σχεδόν όλη τους τη ζωή μου είπαν – of the record αλλά με σιγουριά – ότι ούτε το 5% αυτών δεν πάει ταμείο. Η δεύτερη απορία που μου γεννήθηκε ήταν πόσοι από αυτούς τους ασφαλισμένους που αποφάσισαν να εξαγοράσουν το συμβόλαιό τους βγήκαν έστω και λίγο κερδισμένοι. Πόσοι δηλαδή έβαλαν π.χ. 5 ευρώ και βγήκαν με 5,5 ευρώ. Ξανά ο κανόνας αυτών των συμβολαίων – ανάλογα το είδος του – είναι ότι αν αποφασίσει κάποιος να τα ξεκινήσει θα πρέπει να περιμένει minimum 8 με 10 χρόνια προκειμένου να ξεκινήσουν οι αποδώσεις. Κάτι που συνειδητοποίησα και εγώ ο ίδιος ξεθάβοντας το δικό μου συμβόλαιο εγγυημένης παρακαλώ απόδοσης, το οποίο ενώ βρίσκεται στον ένατο χρόνο που το χρηματοδοτώ, αν αποφασίσω σήμερα να το εξαγοράσω δυστυχώς θα βγω ζημιωμένος.
Τέλος, μια ακόμη απορία που μου γεννήθηκε, είναι πόσο κοστίζει στον κόσμο η σύναψη ενός τέτοιου συμβολαίου; Τι χρεώνει δηλαδή η ασφαλιστική για τις υπηρεσίες που προσφέρει; Άλλες εταιρείες στο λένε ανοιχτά ότι τα χρήματα που διαθέτεις επενδύονται μετά τα πρώτα δύο – τρία χρόνια καθώς στην αρχή πρέπει να καλυφθούν τα δικά τους έξοδα (προμήθεια συνεργάτη κτλ.). Άλλες εταιρείες έχουν τον κανόνα των «διαχειριστικών εξόδων» χρεώνοντας ένα συγκεκριμένο μικρό ποσοστό επί του λογαριασμού επένδυσης ενώ άλλες σου χρεώνουν αμοιβή πάνω στο ασφάλιστρο που πληρώνεις.
Τέλος υπάρχουν και οι εταιρείες που βασίζονται στην πιθανότητα εξαγοράς του συμβολαίου βάζοντας ένα είδους «ποινής» σε περίπτωση που θελήσεις να κάνεις cash out πριν τη συμφωνημένη λήξη του συμβολαίου. Μια προσέγγιση που δε μας βρίσκει και αντίθετους καθώς πολλές φορές αυτή η προσέγγιση λειτουργεί και ως ανασταλτικός παράγοντας στο «σπάσιμο» του συμβολαίου. Φυσικά οι χρεώσεις που προανέφερα συνδυάζονται και υπάρχουν εταιρείες που έχουν μιξάρει όλα τα παραπάνω δημιουργώντας τους δικούς τους όρους.
Άραγε όλες τις παραπάνω απορίες τις έχουν και οι εν δυνάμει πελάτες; Και αν τις έχουν, τι ποσοστό των ασφαλιστών (με πιστοποιητικό Δ) έχουν τις γνώσεις και τη θέληση να τις απαντήσουν;
